سنگ بنای درمان ام اس

استفاده از داروهای تعدیل کننده سیستم ایمنی بدن که نقش مهمی در تعدیل سیر بیماری ام اس دارد از سال 1378 مورد توجه قرار گرفته است.
    بسیاری از داروهایی که آن زمان در سطح دنیا برای بیماران مورد استفاده قرار می گرفت از سال ها پیش مجوز گرفته بود. ما از 15 سال پیش از داروهایی که مجوز گرفته بود در درمان بیماری ام اس استفاده کردیم. ربیف، اینترفرون و آوونکس از داروهایی بود که براساس مجوز وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی وارد کشور می شد. البته داروی دیگری به نام GA یا کوپکسون نیز وجود داشت که ورود آن به ایران تحریم بود. در آن سال ها ما همه داروهایی را که برای کنترل بیماری ام اس در دنیا وجود داشت در اختیار داشتیم، اما با توجه به افزایش تقاضا، تحریم ها و تعداد بیمارانی که به این داروها نیاز داشتند گروهی از محققانی که در زمینه بیوتکنولوژی کار می کردند تصمیم گرفتند این دارو ها را که بیشتر آنها مبتنی بر زیست فناوری بود در کشور تولید کنند. به این ترتیب، نخستین داروهای تعدیل کننده بیماری ام اس بر پایه زیست فناوری تولید شد. این دارو که همان اینترفرون بود هنوز هم سنگ بنای درمان ام اس است. از سال 1385 داروهایی نظیر سینووکس که مشابه آوونکس بود در ایران وارد مرحله آزمایشات بالینی شد. این داروها که مشابه داروهای اصلی بود با عنوان Biosimilar عرضه می شد، اما همیشه این نگرانی از سوی پزشکان مطرح می شد که داروهای مشابه کیفیت خوبی داشته باشد و از نظر عوارض جانبی از داروهای اصلی بدتر نباشد. با افزایش و جدی تر شدن تحریم ها و مشکلات کشور در زمینه تامین داروی موردنیاز و افزایش تعداد بیماران، شرکت های داروسازی تصمیم گرفتند داروهای مشابه دیگری را در کشور تولید کنند. اکتوریف، اکتوفرون و اکتورکس نیز از دیگر داروهای تعدیل کننده بیماری ام اس هستند که در سال های بعد در کشور تولید شد. فینگولی مود از دیگر داروهای تولید شده برای کنترل بیماری ام اس عودکننده است. این دارو با عنوان فینگولید در ایران تولید می شود. ما اغلب داروهای ام اس را در ایران داریم، اما نمونه مشابه بعضی داروهایی که در سال های اخیر در سطح دنیا تولید شده هنوز در ایران ساخته نشده است و امیدواریم در این زمینه هم به موفقیت هایی دست یابیم.
    خوشبختانه در زمینه استفاده از داروهای تائید شده و تولید داروهای مشابه که در درمان ام اس کاربرد دارد در مقایسه با بسیاری از کشورها جایگاه خوبی داریم. بیمه ها از ابتدا همکاری خوبی داشته اند. داروهایی که در ایران تولید می شود از داروهای مشابه خارجی کم ندارد. بسیاری از این داروها صادر می شود و بعضی کشورها از داروهای ایرانی استفاده می کنند.
    استفاده از سلول های بنیادی در درمان ام اس موضوعی است که در کشور ما مورد توجه قرار گرفته و در مرحله تحقیقاتی است. ما در این زمینه در کشور پتانسیل خوبی داریم و امیدواریم بتوانیم در آینده ای نزدیک در زمینه درمان بیماری ام اس با استفاده از سلول های بنیادی به موفقیت ها و دستاوردهایی دست پیدا کنیم و به کمک بیمارانی برویم که با این بیماری پیش رونده دست و پنجه نرم می کنند.
     
منبع: جام جم، شماره 4060 به تاریخ 10/6/93، صفحه 10 (پرونده)، نویسنده: دکتر سیدمسعود نبوی