.:::: ام اس چت ::::.

مکانی برای بیماران ام اس www.mschat.zim.ir

.:::: ام اس چت ::::.

مکانی برای بیماران ام اس www.mschat.zim.ir

افق تازه پزشکی با سلول درمانی


جام جم از نتایج تحقیقات محققان پژوهشگاه رویان گزارش می دهد

سلول های بنیادی، مادر تمام سلول های موجود در بدن محسوب می شوند. مهم ترین ویژگی این سلول ها، توانایی شان در تکثیر و نوسازی خود، تبدیل و متمایز شدن به سلول های دیگر همچون سلول های خونی، قلبی، عصبی، غضروفی، پوست و غیره است. در واقع سلول های بنیادی در تمام اندام های بدن وجود دارند و متناسب با هرعضو، سلول تولید می کنند.

اما نکته قابل تعمقی درباره تعداد این سلول ها وجود دارد؛ زمانی که عضوی دچار آسیب شود، سلول های بنیادی به اندازه کافی در آن عضو تولید نمی شود تا بافت ملتهب و آسیب دیده کاملا بهبود یابد. به همین دلیل دانشمندان تقریبا از 30 تا 40 سال پیش تحقیقات خود را درباره سلول های بنیادی آغاز کردند و موفق شدند به نتایج و دستاوردهای خوبی دست یابند.


    برای این که ببینیم درمان با سلول های بنیادی در مرحله عملیاتی بودن تا کجا پیش رفته و در حال حاضر چقدر امکان بهره گیری از آنها برای درمان بیماری ها وجود دارد، با دکتر سید مسعود نبوی متخصص مغز و اعصاب، فلوشیپ ام اس و مدیر گروه بالینی تحقیقات مغز و اعصاب و علوم شناختی پژوهشگاه رویان گفت وگو کرده ایم.

   


    ویژگی های سلول های بنیادی
    سلول های بنیادی به دو گروه سلول های بنیادی جنینی و بالغ تقسیم می شوند. سلول های بنیادی جنینی از توده سلولی جنین 16-14 روزه گرفته می شود. این سلول ها توانایی ساخت تمام سلول ها و بافت های یک فرد را دارند.
    سلول های بنیادی بالغ، سلول هایی هستند که پس از تولد امکان دریافت آنها از بافت های مختلف بدن وجود دارد. برای مثال سلول های بنیادی خون ساز در مغز، کبد و مغز استخوان مستقر هستند. سلول های بنیادی عصبی در مغز و بافت های عصبی برای ساخت پوشش غلاف بافت عصب حضور دارند. سلول های عصبی بسته به نوع بافت می توانند ترمیم کننده، ضدالتهاب و استخوان ساز باشند. این فرآیند در رابطه با سایر بافت ها نیز وجود دارد.
    ترمیم کردن (Restoration) و ضدالتهاب بودن (Anti-inflammatory) مهم ترین خواص و کارکرد سلول های بنیادی محسوب می شوند. اگر بخشی از یک بافت یا ارگانی مثلا در اثر آنفارکتوس قلب یا مغز، تخریب شده یا از بین رفته باشد، سلول های بنیادی بافت شروع به ساخت سلول های بنیادی ترمیمی می کنند.
    اما در بیماری های التهابی همچون ام اس، سلول های بنیادی ضد التهاب وارد عمل می شوند و التهاب آن بخش از بافت مغز یا نخاع که در اثر التهاب شدید از بین رفته اند را کم می کنند تا تخریب کمتری در بافت اتفاق بیفتد.


   

    تحقیقات سلول درمانی در ایران
    برخی محققان می گویند تحقیقات درباره سلول های بنیادی در کشورهای اروپایی به علت موانع مذهبی که وجود داشته و دارد، از پشتوانه قوی برخوردار نیست. چند سالی است مطالعات در کشورهای آلمان و انگلیس آغاز شده است. بعد از ریاست جمهوری جورج بوش و مرگ پاپ ژان پل دوم، در زمان ریاست جمهوری باراک اوباما، تحقیقات در آمریکا نیز آغاز شده است. به گفته مدیر گروه بالینی تحقیقات مغز و اعصاب و علوم شناختی پژوهشگاه رویان، پایه های مطالعات سلول های بنیادی در ایران از 18 سال پیش بسیار محکم و قوی بنا نهاده شده است که اکنون در وضع بسیار بهتری نسبت به بسیاری از کشورهای دنیا قرار داریم. در حال حاضر محققان ایرانی در رشته های پوست، ارتوپدی، مفصل، بیماری های مغز و اعصاب و تا حدودی بیماری های چشم و قلب کار مطالعاتی انجام می دهند که دستاوردهای خوبی نیز در این زمینه داشته ایم.


   

    تلاش برای درمان ام اس
    شیوع بیماری های اعصاب و روان در دنیا و ایران همچون ام اس، واقعه دردناک و تاسفباری است. اما خبر نوید بخش دکتر نبوی آن است که محققان بخش مغز و اعصاب در پژوهشگاه رویان، عمده فعالیت های خود را در گام اول بر عملکرد سلول های بنیادی برای درمان بیماری ام اس متمرکز کرده اند. بررسی نوعی بیماری تحلیل برنده سلول های نخاعی و ساقه مغز به عنوان یک بیماری کشنده، فاقد درمان قطعی و بررسی بیماری فلج مغزی، محورهای سه گانه مطالعات محققان مغز واعصاب رویان را تشکیل می دهد.

   


    سلول های کاربردی در درمان اعصاب
    تلاش برای دستیابی به فناوری تولید سلول های بنیادی مزانشیمی و سلول های عصبی نورال کرست بیشترین وقت محققان فعال در رشته بیماری های مغز و اعصاب را به خود اختصاص داده است. سلول های بنیادی مزانشیمی وسیله ای برای تعدیل سیستم ایمنی بدن محسوب می شوند. کمتر جنبه ترمیمی و بیشتر جنبه ضدالتهاب دارند. این سلول ها از منابع متعددی مانند مغز استخوان به دست می آیند. به گفته دکتر نبوی، خوشبختانه تکنیک و توانایی ساخت این گروه از سلول ها از تقریبا هشت سال پیش در ایران فراهم شده است.
    سلول های عصبی نورال کرست، از سلول های بنیادی خون ساز جنینی و پیش سازهای جزایر پانکراس جنین های سقط شده جداسازی می شوند. این سلول ها نقش ترمیم، ساخت و بازسازی دارند.


   

    چگونگی درمان با سلول های بنیادی
    بر خلاف این که داروی اغلب بیماری ها به شکل خوراکی هستند، دارو در سلول درمانی به شکل تزریق وارد بدن می شود. دکتر نبوی در تشریح جزئیات این بخش می گوید: سلول های بنیادی به هیچ وجه خوراکی نیستند. سلول های بنیادی در شرایط خاص و در اتاق مخصوصی که اصطلاحا «اتاق تمیز» نامیده می شود، به شکل خاصی کشت داده می شوند. این سلول ها مراحل بسیار زیادی را باید طی کنند. بعد از آن که سلول آماده شد به سه شکل داخل رگ، داخل نخاع در بیماری های مغز و اعصاب یا داخل ضایعه تزریق می شود.
    مدیر گروه بالینی تحقیقات مغز و اعصاب و علوم شناختی در پژوهشگاه رویان درباره محل تامین سلول های بنیادی برای کشت می گوید: این سلول ها از خود فرد یا از بانک سلولی گرفته می شود. وی ادامه می دهد: مشکلی که در ایران وجود دارد، کمبود بانک سلول های بنیادی است. افرادی که تمایل دارند، می توانند با مراجعه به مراکز پژوهشی مجاز مانند رویان، سلول های بنیادی خود را در اختیار بانک قرار دهند. این سلول ها از بافت چربی افراد دریافت می شود و هیچ عارضه ای ندارد. همه افراد در هر سنی می توانند برای اهدا مراجعه کنند.
    
    دعوت از داوطلبان برای مشارکت در تحقیقات

    دکتر نبوی در بخش پایانی اظهارات خود درخواست کرد افراد مبتلا به یکی از بیماری های مغز و اعصاب مانند ام اس، آلزایمر، پارکینسون، ای ال اس و سکته مغزی در صورت تمایل می توانند با مشارکت در پروژه های در حال انجام پژوهشگاه رویان مشارکت کنند.

وی تاکید می کند: قبل از هر گونه اقدامی فرد حتما با پزشک معالج خود مشورت کند و در صورت تایید پزشک و واجد شرایط بودن آن فرد برای مشارکت در تحقیقات علمی، پزشک نامه ای برای معرفی به مراکز مجاز علمی داخل ایران دراختیار فرد قرار می دهد.

    دانشیار پژوهشگاه رویان درباره نگرانی مردم برای حضور در طرح های تحقیقاتی می گوید: متاسفانه این باور غلط وجود دارد که انسان ها موش آزمایشگاهی دانشمندان می شوند. در حالی که هیچ پروژه تحقیقاتی نیست که قبل از طی شدن مراحل حیوانی و تایید شدن توسط مراجع قانونی از نظر علمی و اخلاقی بتواند وارد مرحله آزمایش روی انسان شود. همه آزمایش هایی که بعد از طی شدن مراحل حیوانی روی انسان انجام می شود بی خطر هستند و براساس اخلاق پزشکی هیچ محققی حق ندارد درمانی را که نمونه تجربی حیوانی آن وجود ندارد روی انسان اجرا کند.
    دکتر نبوی تاکید می کند: داوطلبان بر حسب نوع طرح، مورد ارزیابی های بالینی قرار می گیرند و در صورتی که نمره آنها بالا باشد، امکان ورود به طرح را می یابند. بنابراین هر داوطلبی هم امکان ورود به طرح را ندارد.
    
    هشدار درخصوص کلاهبرداران بین المللی
    با وجود تلاش محققان، برخی گزارش ها نشان می دهد تا امروز کلاهبرداری هایی نیز با نام سلول درمانی انجام گرفته است. علتش هم این است که این حوزه علمی جدید است و بسیاری از مردم نسبت به کلیات آن اطلاعات چندانی ندارند. دکتر نبوی با اشاره به اتفاقاتی که برای برخی بیمارانش رخ داده است، می گوید: یکی از مراجعانم که به ام اس مبتلا بود، در سال 89 تحت تاثیر تبلیغات ماهواره ای،به چند وبگاه تجاری خارجی که اصلا جنبه علمی و پژوهشی ندارند و مورد تایید هیچ مرجع قانونی نبودند، 20 میلیون تومان پرداخت می کند تا داروی خوراکی برای درمان ام اس خود دریافت کند. متاسفانه این فرد قبل از خرید کالا، هیچ مشورتی با بنده انجام نداده بود. او بعد از دریافت محصول به مطب مراجعه کرد و دیدیم 30 عدد قرص مولتی ویتامین با بسته بندی مخصوص به قیمت 20 میلیون تومان به ایشان فروخته شده است. در صورتی که همان قرص ها در ایران در نهایت با 200 هزار تومان قابل تهیه بود! وی می افزاید: در اتفاقی دیگر شاهد بودم پدری که برای درمان ام اس پیشرفته فرزندش در آلمان، خانه و ماشین خود را فروخت و 90 میلیون تومان هزینه کرد، اما فرزندش خوب نشد و بعد از بازگشت حالش بدتر هم شد. این فلوشیپ بیماری ام اس تاکید می کند خانواده ها تا زمان حصول نتایج تحقیقات سلول های بنیادی برای درمان بیماری ام اس یا هر بیماری دیگری باید شکیبا باشند، زیرا تحقیقات در این زمینه هنوز به مرحله تایید نهایی نرسیده اند و هنوز میزان اثرگذاری سلول های بنیادی برای درمان بسیاری از بیماری ها مشخص نیست. به همین علت مطالعات تا زمان رسیدن به نتایج قطعی باید همچنان ادامه داشته باشد.
    دکتر نبوی تاکید می کند هیچ بیماری، امکان استفاده از نتایج این تحقیقات برای درمان در هیچ زمینه ای اعم از پوست، قلب، مغز و ... ندارد و هر گونه ادعا و اظهارنظری برای درمان بیماران این گونه بیماری ها از طریق سلول درمانی در حال حاضر کذب محض است. بر اساس اظهارات این متخصص مغز و اعصاب اغلب وبگاه های تجاری مدعی متعلق به کشورهای چین، کانادا و ایتالیا هستند و خوشبختانه تاکنون اقدام مجرمانه ای در این زمینه در داخل کشور گزارش نشده است.
     

   
   منبع:   روزنامه جام جم، شماره  4938  ، نویسنده: سهیلا فلاحی

نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد