مردی که ۳۰ سال پیش بینایی خود را از دست داده بود حالا با استفاده از چشم مصنوعی تکامل یافته ای که بر اساس الگوهای نوری کار می کند، قادر است نور را ببیند.به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، ران، ۷۳ ساله، ۷ ماه پیش در بیمارستان تخصصی چشم مورفیلد لندن مورد عمل جراحی قرار گرفت.او می گوید که می تواند با استفاده از چشم مصنوعی موسوم به” آرگس ۲ ” که برایش کار گذاشته اند، خطوط سفید روی آسفالت خیابان را دنبال کند یا جوراب هایش را جفت کند.
این چشم مصنوعی با استفاده از یک دوربین و پردازشگر که بر روی یک عینک آفتابی نصب شده، تصاویر دریافتی را به صورت بی سیم به یک گیرنده کوچک که بیرون چشم است می فرستند.
این گیرنده، اطلاعات دریافتی را با استفاده از یک سیم ظریف به الکترودهایی به شبکیه چشم می فرستد (شبکیه لایه ای از سلول های چشم است که نسبت به نور در بخش پشتی چشم عکس العمل نشان می دهند).
این الکترود ها تحریک می شوند و پیام را از طریق اعصاب بینایی، به مغز می فرستند. مغز هم الگوی روشنایی و تاریکی را بسته به اینکه کدام الکترود تحریک شده، تشخیص می دهد.
متخصصان امیدوارند بیماران به تدریج بیاموزند که الگوهای دیداری تولید شده با این چشم مصنوعی را برای خود به تصاویر معنادار تبدیل کنند.
این نوع چشم مصنوعی که توسط شرکت آمریکایی “دید دوم” تکمیل شده، تا کنون برای ۱۸ نفر کار گذاشته شده است. سه نفر از این افراد، بیمار بیمارستان تخصصی چشم مورفیلد در لندن هستند.
این نوع چشم مصنوعی برای کمک به افرادی مانند ران طراحی شده که به نوع خاصی از نابینایی دچارند، یعنی نوعی که در آن عامل وراثت موجب تحلیل رفتن شبکیه می شود، و مشکل با گذشت زمان گسترش می یابد.
۲۰ هزار تا ۲۵ هزار نفر در انگلیس به این نوع بیماری دچار هستند.
ران گفت: ۳۰ سال قادر به دیدن نبودم، همه چیز سیاه بود اما هم اکنون نور آمده و اینکه ناگهان می توانم نور را ببینم، فوق العاده است. من حالا می توانم جوراب های سفید، سیاه و خاکستری ام را از هم تشخیص بدهم.
لیندون دا کروز، پزشکی که ران را عمل کرده، گفت که پیشرفتی که در آزمایش این تکنولوژی جدید حاصل شده، دست اندرکاران را دلگرم کرده است.
به گفته او دو سال از طرح آزمایشی این تکنولوژی باقی مانده و هم اکنون در روزهای نخستین آن به سر می بریم، اما آزمایش های مداوم برای تضمین موفقیت این تکنولوژی، بسیار مهم است.
گرگویر کاسندای، از موسسه “دید دوم” هم در این باره گفت: ما تلاش می کنیم تا ببینیم با استفاده از این تکنولوژی چه میزان از بینایی را می توانیم به نابینایان بازگردانیم.
او هم معتقد است که این تکنولوژی هنوز به کار فراوان نیاز دارد.
این چشم مصنوعی از یک تراشه کامپیوتری و یک دوربین ویدیویی تشکیل می شود .
دانشمندان چگونگی عملکرد این دستگاه را به این شکل عنوان کرده اند که دوربین ویدویی در عینکی که فرد نابینا به چشم می زند، جای می گیرد و به تراشه ای که در پشت چشم قرار گرفته است، متصل می شود.
درواقع، دوربین تصاویر پیرامون را ضبط می کند و این تصاویر به تراشه مخابره می شود. تراشه نیز آنها را به علائمی که مغز قادر به تعبیر آنهاست، بر می گرداند.
البته آنها گفته اند که کیفیت تصاویری که چشم مصنوعی خلق می کند با تصاویر به وجود آمده توسط چشم واقعی تفاوت بسیاری دارد، اما با این وجود تصاویر می توانند آنقدر واضح باشند که شخص نابینا توانایی شناسایی چهره ها را به دست آورد و نابینایان می توانند با آموزش چگونگی تعبیر این تصاویر، از چشمان مصنوعی بهره ببرند.
گفتنی است، بر اساس بررسی های صورت گرفته، بیمارانی که به شایع ترین نوع نابینایی موسوم به “دژنرانس ماکولا” مبتلا هستند، شانس بیشتری به نسبت دیگر نابینایان دارند که چشم تازه ساخت در آنها بهتر کار کند.
البته این اولین بار نیست که از چشم مصنوعی برای بینایی استفاده می شود . نمونه دیگر آن در فروردین سال گذشته صورت گرفت .
گروهی از چشم پزشکان انگلیسی موفق شدند با استفاده از فناوری نوآورانه چشم مصنوعی که دارای کارکرد بینایی بود قدرت بینایی را به نابینایان بازگردانند.
چشم پزشکان بیمارستان «مورفیلدز آی» لندن که یکی از بهترین کلینیک های چشم پزشکی در این کشور است این فناوری نوآورانه را روی دو بیمار نابینا آزمایش کردند و در هر دو مورد به نتایج رضایت بخشی دست یافتند.
این دو بیمار کاملا نابینا بودند و از بیماری ارثی رنج می بردند که به شبکیه چشم آسیب می رساند و آن را تخریب می کند.
اکنون با کمک این فناوری این نابینایان می توانند بدون هیچ کمکی حرکت کنند و اشیاء را تشخیص دهند.
این تکنیک جدید که Second Sight Argus II نام دارد می تواند در مدت سه سال آینده در دسترس تمام نابینایان قرار گیرد.
استفاده از این تکنیک نیازمند عمل جراحی است. در این عمل جراحی یک پلاک فلزی باریک مجهز به حدود ۶۰ الکترود به عقب چشم پیوند زده می شود. یک دوربین ویدیویی کوچک که روی یک عینک آفتابی نصب شده است، تصاویر را به الکترودها ارسال می کند. این الکترودها از طریق اعصاب بینایی با مغز اتصال برقرار می کنند.
به گفته این محققان انگلیسی Argus II بینایی کامل را به بیمار بازنمی گرداند اما می تواند بینایی پایه را که به کمک آن می توان تفاوت نور و تاریکی را تشخیص داد اعطا کند.
در سال ۲۰۰۲ برای اولین بار Argus I (نمونه قبلی این چشم مصنوعی) در یک چشم یک زن ۶۴ ساله آمریکایی پیوند زده شد.
این زن که از ۲۱ سالگی به بیماری تخریب شبکیه مبتلا و از ۵۰ سالگی کاملا نابینا شده بود در این خصوص اظهار داشت:«الان می توانم در خروجی اتاق را پیدا کنم، با نوه ام بازی کنم و به تنهایی به مرکز خرید بروم. زمانی که به نیویورک رفتم توانستم مجسمه آزادی را تشخیص دهم و در پاریس به تماشای برج ایفل رفتم. اکنون می توانم وقایعی را که در پیرامونم اتفاق می افتند احساس کنم».
در نمونه اول این چشم مصنوعی تنها ۱۶ الکترود استفاده شده بود درحالی که در نسل دوم این فناوری ۶۰ الکترود به کار رفته است.
۱۶ ماه قبل آزمایش این چشم مصنوعی روی گروهی از نابینایان مکزیکی انجام شد که نتایج این آزمایش نیز کاملا موفقیت آمیز بود.
........