آشنایی با عوارض داروهای کورتونی

عوارض داروهای کورتونی به میزان و مدت مصرف آنها بستگی دارد. هرچه مقدار و مدت درمان بیشتر باشد عوارض آن بیشتر خواهد بود . عوارض این داروها را باید زمانی مدنظر داشت که به ‌صورت خودسرانه استفاده شود، مثلا بعضی افراد برای افزایش وزن از ترکیبات کورتون‌ دار استفاده می ‌کنند که این داروها در آن ها باعث احتباس آب و نمک در بدن شده و در نتیجه افزایش وزن را موجب می ‌شود.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، مصرف خودسرانه داروهای کورتونی باعث افزایش فشار خون، سرکوب تولید کورتون طبیعی در بدن و بروز عوارض استخوانی و در بیماران دیابتی باعث افزایش قند خون می ‌شود.

داروهای کورتونی تعداد زیادی از داروها را شامل می شود  و  پردنیزولون ، بتامتازون ، دگزامتازون ، متیل پردنیزولون ، تریامسینولون ، هیدروکورتیزون و کلوبتازول همه از انواع کورتون‌ها هستند.

موارد بی‌شماری از کاربرد این داروها در درمان درازمدت بیماری‌ها وجود دارد که قابل جایگزینی با هیچ داروی دیگری نیستند و به دلیل خاصیت تضعیف ایمنی کورتون‌ها استفاده وسیع از این داروها برای درمان بیماری‌های خود ایمنی صورت می‌گیرد.

به عنوان مثال برای درمان روماتیسم مفصلی ، انواعی از بیماری‌های کلیوی، نوعی از هپاتیت که هپاتیت خودایمنی نامیده می‌شود و انواعی از بیماری‌های پوستی مزمن استفاده از کورتون به مدت طولانی کاربرد دارد.

درمان بیماری کرون که یک بیماری روده‌ای است و بیماری ام‌اس نیز در مراحل مختلف با کورتون‌ها صورت می‌گیرد.

درمان طولانی مدت با کورتون اگرچه باعث رهایی بیمار از درد و رنج بیماری می‌شود، اما منجر به وابستگی و ایجاد عوارض متعدد می‌شود.

برای فرار از این مشکل بزرگ اکنون شکل‌هایی از این دارو طراحی شده است که به صورت متمرکز روی قسمت خاصی تاثیر می‌گذارد و به این ترتیب با مقادیر کم اثرات خوب و موثری ایجاد می‌شود و عوارض به حداقل می‌رسند.

اسپری‌های تنفسی مثال خوبی برای این فرم دارو هستند. اسپری بکلومتازون و فلوتیکازون در حال حاضر اساس درمان درازمدت آسم هستند و خوشبختانه عوارض بسیار کمی دارند. اسپری بینی این داروها نیز موجود است که با کمترین عارضه در درمان حساسیت‌های فصلی به کار می‌روند.

در مورد بیماری‌های مفصلی نیز در صورتی که مصرف دارو لازم باشد، تزریق داخل مفصل موثرتر و با عارضه کمتری همراه است. اخیرا انواعی از کورتون موضعی به شکل انما برای درمان بیماری‌های روده‌ای نیز به بازار عرضه شده است.

۱- پوکی استخوان : کورتون مانع فعالیت سلولهایی میشود که در استخوان سازی و رسوب کلسیم در استخوانها نقش دارند . از سوی دیگر از جذب کلسیم در روده جلوگیری می کند . در نتیجه کلسیم از استخوانها برداشته میشود و به درون خون راه می یابد . این دو فرایند موجب پوکی استخوان میشود . در افرادی که از این داروها استفاده میکنند لازم است برای پیشگیری از بروز عوارض ، مصرف لبنیات در رژیم غذایی وجود داشته باشد و در صورت نیاز از مکمل های کلسیم هم استفاده شود .
۲- چاقی : افزایش بی رویه اشتها از دیگر عارضه های جانبی کورتون است و به همین دلیل به کسانیکه تحت درمان با کورتون قرار دارند توصیه میشود که غذاهای کم کالری مصرف کنند
۳- تورم : کورتونها اغلب موجب دفع پتاسیم و جذب سدیم میشود . مصرف نمک سدیم در این بیماران میتواند موجب تورم شدید شود . رژیم غذایی چنین فردی باید در حد امکان بدون نمک طعام باشد
۴- مشکلات چشمی : مصرف طولانی کورتون شانس ابتلا به آب مروارید و گلوکوم ( آب سیاه ) را نیز زیاد میکند .
۵- اختلال حافظه : مطالعات جدید نشان داده است با مصرف کورتون فعالیتهای مربوط به حافظه دراز مدت مانند استعداد یادگیری ، یادآوری سریع و یادآوری با تاخیر کاهش می یابد . بیشتر این فعالیتها در طول ده روز بعد از قطع دارو به حالت اول برمیگردد . اگر چه زمان بیشتری بطول می انجامد تا یادآوری سریع به حالت عادی برگردد .
۶- قرمزی پوست : استفاده از پمادهای حاوی کورتون شاید به سرعت التهابات پوستی را درمان کند . اما استفاده طولانی از آن موجب قرمزی پوست میشود . استفاده طولانی مدت از کورتون باعث نازک شدن پوست و گشاد شدن رگهای زیر پوست میشود که پیامد آن قرمزی پوست است .
۷- یکی از عوارض استفاده زیاد از کورتونها افزایش میزان چربی است . این حالت بعلاوه تورم بدن باعث پُف کردن فرد شده و علامتی بنام صورت ماه ایجاد میکند . البته صورت از لحاظ زیبایی مثل ماه نمیشود بلکه مثل ماه گرد میشود .
۸- استفاده مکرر از کورتون باعث تحلیل رفتن عضلات میشود . به دلیل تخریب پروتئین های بدن ، پروتئین غذایی فرد باید حتی الامکان بالا باشد
۹- استفاده از مقادیر بالای کورتون موجب افزایش احتمال نوع خاصی از بی نظمی ضربان قلب ، که یکی از عوامل اصلی سکته مغزی است ، میشود .
۱۰- علاوه بر اینها استفاده از کورتون میتواند موجب سردرد ، سرگیجه ، عصبانیت ، افسردگی ، هیجان پذیری ، اختلال خواب ، جوش غرور ، رشد موهای زائد ، ناراحتی معده ، افزایش فشار خون ، تاخیر در بهبودی بیماریهای عفونی و زخم ها ، درد یا ضعف عضلانی ، افزایش تعریق ، تشنگی شدید ، کبودشدگی غیر طبیعی و اختلال در قاعدگی زنان نیز بشود .

همچنین استفاده طولانی مدت از استروییدها (کورتون) به اشکال گوناگون تزریقی ، خوراکی و حتی نوع جلدی ، خطر بروزآب سیاه (گلوکوم) را افزایش می‌دهند.

برای کاهش عوارض ناخواسته داروهای کورتونی لازم است موارد زیر را رعایت نمایید :

۱-  به هیچ وجه کورتون نباید به طور ناگهانى قطع شود و کاهش میزان آن و قطع  آن باید تحت نظر پزشک انجام شود .

۲-  به هنگام روبروشدن  با استرس هاى شدید و پیش از جراحى هاى کوچک یا بزرگ ، موضوع را به آگاهى پزشک خود برسانید  تا به طور موقت میزان کاربرد  دارو را افزایش دهد .

۳-  ازآنجا که کورتون میتواند باعث پوکى استخوان گردد،  به ویژه در روزهاى نخست کاربرد آن ، بنابراین براى پیشگیرى از پوکى استخوان موارد زیر پیشنهاد میشود :

 ·  مصرف کلسیم به میزان ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ میلى گرم روزانه(یک لیوان شیرمعادل ۳۰۰ میلى گرم کلسیم دارد ) بیماران لوپوس با درگیرى کلیه و ازدیاد فشارخون در مورد مصرف لبنیات با پزشک معالج خود مشورت نمایند.      
  · مصرف ویتامین D ( دى ) تحت نظر پزشک معالج

·  انجام ورزش منظم به ویژه پیاده روى

·  داشتن  رژیم غذائى کم نمک

 ·  استفاده از داروهاى ضد پوکى استخوان به صورت پیشگیرانه با تجویز و   تحت نظر پزشک معالج
۴-  مصرف کورتون میتواند افزایش چربى هاى خون را درپى داشته باشد ، بنابراین براى کاهش این پیامد ناخواسته پیشنهاد  میشود :

·   داشتن  رژیم غذائى کم چرب

·  اندازه گیرى وکنترل کردن چربى خون در ابتداى مصرف کورتون و   سپس هر یک سال

۵-  مصرف کورتون میتواند باعث افزایش قند خون شود بنابراین براى کاهش این عارضه موارد زیر توصیه میشود :

·  رعایت رژیم غدائى مناسب

·  اندازه گیرى قند خون هرچند وقت یکبار درطى مصرف کورتون با دستور و صلاحدید پزشک معالج

۶- مصرف کورتون میتواند  فشارخون را بالا ببرد، بنابراین براى کاهش این پیامد پیشنهاد میشود :

·    رژیم غذائى کم نمک داشته باشید

·    اندازه گیرى کردن فشار خون در هر دیدار با پزشک معالج

۷- کاربرد کورتون به ویژه در اندازه هاى زیاد میتواند سبب افزایش خطر عفونت شود بنابراین براى کاهش این پیامد موارد زیر پیشنهاد میشود :

·  پیشنهاد میشود واکسن آنفلوآنزا سالانه زده شود. با دستور و صلاحدید پزشک معالج

· از تماس با افراد داراى عفونت هاى ویروسى و حضور در محل هاى شلوغ به ویژه در فصل زمستان جلوگیرى شود.

· پیشنهاد میشود در صورت بروز هر گونه تب ، هر چه زودتر به پزشک خود مراجعه داشته باشید .

۸- کاربرد کورتون میتواند سبب ایجاد آتروفى ( ضعف ) در ماهیچه هاى بدن شود بنابراین براى کاهش این پیامد پیشنهاد میشود :      

 · انجام ورزش هاى کششى براى پیشگیرى از آتروفى عضله

رونمایی از 7 داروی جدید

رونمایی از 7 دارو با فناوری جدید تا 2 ماه دیگر
رئیس سازمان غذا و دارو در پاسخ به «ایران» خبر داد


گروه اجتماعی 3 داروی جدید بیوتکنولوژی برای درمان مبتلایان به «ام اس»و تالاسمی و 4 دارو با فنــــاوری نانوتکنولوژی تا دو ماه دیگر رونمایی می شود.
    رئیس سازمان غذا و دارو در حاشیه افتتاح رسمی مرکز ملی اطلاع رسانی داروها و سموم کشور در پاسخ به خبرنگار «ایران» درباره برنامه این سازمان برای تولید داروهای جدید گفت: یک قلم از این داروها در مرحله اولین سری ساخت است و از آنجا که تعدادی از این داروهای جدید برای درمان بیماران مبتلابه ام اس تولید می شود، لذا در تولید داروی این بیماران به خودکفایی می رسیم.
    احمد شیبانی درباره تولید دارویی با منشا گیاهی برای درمان سرطان توضیح داد: این دارو به نام اسپینال Z است که 12سال فعالیت کارشناسی درباره آن در یکی از شرکت های دارویی کشور انجام شده و هم اکنون در مرحله صدور پروانه است. وی همچنین درباره حذف حق فنی داروخانه ها اظهار کرد: این موضوع منتفی شد و از آنجا که از ابتدا موضوع مورد بحث درباره حق فنی داروخانه ها، نحوه اجرا و میزان دریافت آن بود، لذا این مهم در وزارت بهداشت بررسی و پس از نهایی شدن اعلام خواهد شد.
    رئیس سازمان غذا و دارو با اشاره به اینکه سال گذشته 3 هزار و 100 میلیارد تومان دارو به بازار عرضه شده است، افزود: بازرسی ها در زمینه جلوگیری از فروش دارو بدون نسخه در داروخانه ها انجام می شود اما حل این مشکل مستلزم اقدامات جمعی، فرهنگی و اخلاقی است.
    وی با اظهار بی اطلاعی از میزان کمبود دارویی در کشور گفت: کمبودها مقطعی است و در حال حاضر گزارشی از میزان کمبودهای دارویی به ما منعکس نشده است.
    وی همچنین درباره راه اندازی خط 09646 به عنوان شماره تلفن مرکز اطلاع رسانی داروها و سموم کشور گفت: مردم می توانند مشکلات دارویی خود را از کارشناسان حاضر در این مرکز بپرسند و در آینده کمبودهای دارویی هم با این تلفن به اطلاع هموطنان می رسد. به گفته وی راه اندازی سامانه جامع اطلاعات دارویی کشور در دست بررسی است تا از این طریق میزان داروهای موجود در هر مرکز جمع آوری شده و در اختیار مردم قرار گیرد.

در لحظه های ناباوری

نامه را که دستش دادند رنگش پرید. نامه معرفی به کارگزینی بود. باید تسویه حساب می کرد. باید با تمام سال هایی که در کارخانه، روبه روی آن دستگاه پرسروصدا که شنوایی گوشش را کم کرده بود وداع می گفت.
    روزی که وارد کارخانه شد 17 ساله بود، باید خرج مادر و دو خواهر دم بختش را درمی آورد. اکنون خواهران خانه شوهر بودند و او باید خرج مادر را همراه همسر و دو فرزندش می داد. دو فرزندی که یکی دچار ام اس بود و هر ماه هزینه درمانش سرسام آور بود.
    نامه را که دستش دادند بغضش ترکید.
    روزی که برای همیشه از در کارخانه خارج شد تصور نمی کرد تا این حد خدا به او نزدیک است. هنوز به خانه نرسیده بود که تلفن همراهش زنگ زد، شماره ناشناس بود، حوصله جواب دادن نداشت، فکرش پر بود از دغدغه خرج زندگی و صورت دخترش که دیگر با این بیکاری توان تامین مخارج درمانش را نداشت. بغض آینده دخترش گلویش را پرکرده بود کلافه از صدای زنگ تلفن که تمامی نداشت، گوشی را جواب داد. صدای منشی دکتری بود که همسرش صبح دخترش را به مطب او برده بود. پیرمرد با صدای آهسته خود را معرفی کرد و او را ارتباط داد به پزشک، ثانیه ها تا زمانی که دکتر تلفن را بردارد برایش مرگبار گذشت. فکر این که حال شکوفه 5 ساله اش وخیم شده هر لحظه بیشتر نفسش را می گرفت.
    پزشک با صدایی گرم سلامی کرد وگفت: «همسرت امروز که دخترت را اینجا آورد گفت در آن کارخانه چه کرده اند، احمد آقا، منشی ام چند روز پیش ازمن خواست که جانشینی برایش پیدا کنم.»
    دکتر حرف می زد و او بغضش را رها کرده بود، این بار نه از غم بلکه از شادی، خدا آنقدر به او نزدیک بود که تصورش را نمی کرد، از خودش ناراحت بود که یادش رفته بود همیشه پروردگاری بالای سرش هست که همیشه مثل کوه پشتش خواهد ماند و تا او را دارد به هیچ بنده ای نیازی ندارد.
    با خود گفت: تپه ای وجود ندارد که سراشیبی نداشته باشد، فقط باید ایمان داشته باشی که خدا تنهایت نمی گذارد حتی زمانی که همه تنهایت می گذارند. 
    

ام اس

رحم جایگزین    گروهی از بانوان به صورت اولیه یا ثانویه رحم ندارند، مثلابرخی بانوان به صورت مادرزادی رحم ندارند و گروهی نیز به دلیل وجود تومورهای مختلف یا سرطان، رحم خود را از دست داده اند. علاوه بر این افراد برخی از بانوان به علت بیماری جسمانی شدید از قبیل دیابت یا ام اس از بارداری منع می شوند. این افراد می توانند از طریق رحم جایگزین صاحب فرزند شوند. در این روش از خانم دیگری که از سلامتی حمل جنین برخوردار است و موقعیت سیکل حاملگی در او با زوجه ای که مشکل رحم دارد هماهنگ است، برای حمل جنین و گذراندن دوران بارداری استفاده می شود.
    در این روش از همسران قانونی در فضای آزمایشگاهی جنین به وجود می آید سپس جنین تهیه شده را به رحم مادر جایگزین منتقل می کنند به این شرط که وقتی مدت بارداری تمام شد مادر جایگزین نوزاد را به صاحبان اصلی نطفه یعنی به والدین کودک برگرداند. برای انجام چنین اموری معمولابین طرفین قراردادی منعقد می شود که غالبا تحت عنوان رحم اجاره ای شناخته می شود.
    در این گونه قراردادها معمولاطرفین توافق می کنند که صاحب رحم دریافت وجهی از والدین طفل، جنین را در رحم خود بپروراند و پس از تولد طفل او را به والدینش باز گرداند، اما درخصوص درستی یا بطلان چنین قراردادی نیز در عالم حقوق اختلاف نظراتی به چشم می خورد که برخی آن را با توجه به حاکمیت اراده و توافق در مباحث مربوط به ارث و نسب نیز همچون اهدای جنین اختلافاتی به چشم می خورد که همگی به دلیل فقدان وجود یک قانون جامع و مانع در این خصوص است. شاید بتوان این گونه گفت که در این موارد رابطه عاطفی شدیدی بین صاحب رحم یا همان کسی که طفل را به دنیا آورده و جنین به وجود می آید و به این سادگی نمی توان رابطه این دو شخص را پس از تولد قطع کرد و دوباره ممکن است مباحثی همچون تعیین مادر به وجود آید که آیا صاحب نطفه و جنین مادر است یا آن کسی که طفل را به دنیا آورده؟