برخی داروهایی که ایران در تولید آنها به خودکفایی رسیده است قرص خوراکی ماینوکسیدیل برای کنترل فشار خون، داروی مونته لوکافت برای درمان آسم،داروی گلاتیرامراستات برای درمان بیماری ام.اس، ماده اولیه داروهای ضدسرطان پروستات و سینه تریپتورلین و بوسرلین، داروی گلوتازون برای درمان دیابت، داروی میگرستاپ برای درمان سردردهای میگرنی، داروی تراستوزومب هرسپیتین برای درمان سرطان سینه، داروی IMOD برای مقابله با ایدز، داروی درمان زخم پای دیابتی، داروی دفراسیروکس برای درمان کم خونی بیماران تالاسمی، داروی سینووکس برای درمان بیماران ام اس،داروی اینترفرون بتا، گاما و آلفا برای درمان بیماران خاص،داروی اینترفرون پگنیله برای درمان مبتلایان به هپاتیت c، داروی متفورمین ضد مرض قند، داروی گاباپنتین ضد صرع، داروی بتاهیستین ضد سرگیجه، داروی دی پیریدامول ضد انعقاد خون، داروی لیزینوپریل ضد فشار خون
رئیس جمهور روز گذشته در مراسم گرامیداشت شصتمین سالگرد تاسیس سازمان تامین اجتماعی از 5 قلم ماده اولیه داروهای نوترکیب، رونمایی کرد. این قلم مواد اولیه در ساخت چند نوع داروی نوترکیب کاربرد دارد که داروی اول ضد سرطان است که برای نخستین مرتبه ماده اولیه آن در کشورمان تولید می شود و می تواند به طور هدفمند سلول های سرطانی را مورد هدف قرار دهد. داروی دوم که با استفاده از این مواد اولیه تولید می شود، ضد بیماری MS است که غیر تزریقی است. همچنین داروی سوم که با استفاده از این مواد اولیه قابلیت ساخت آن در کشور ایجاد شده، دارویی برای درمان بیماری های قلبی است. داروی چهارم داروی ضد درد و بیهوشی است که تاثیر آن 250 برابر مُرفین است و داروی پنجم نیز، داروی درمان بی اختیاری ادرار است.
گروه سیاسی: رئیس جمهور روز گذشته ضمن بازدید از نمایشگاه دستاوردها و خدمات سازمان تامین اجتماعی در مراسم بزرگداشت شصتمین سالگرد تاسیس این سازمان شرکت و از 5 داروی نوترکیب که دانش تولید آن پیش از این تنها در اختیار چند کشور خاص در دنیا بوده است، رونمایی کرد.
دکتر احمدی نژاد در این مراسم با اشاره به این که همه مردم باید عزتمند و همراه با آسایش و رفاه زندگی کنند، گفت: مهم ترین ماموریت یک حکومت، استقرار عدالت و توزیع عادلانه ثروت است. رئیس جمهور تصریح کرد: اگر برخی خودخواهی ها و زیاده خواهی ها در جامعه به وجود بیاید، فاصله ها در میان مردم زیاد می شود و در نتیجه آن، محدودیت در جامعه حاکم می گردد. وی در خصوص وظیفه و رسالت دولت در مواجهه با این وضعیت گفت: حکومت و دولت باید با بازتوزیع مکرر ثروت در جامعه از انباشت ثروت در برخی نقاط خاص و ایجاد فقر جلوگیری کند. احمدی نژاد ادامه داد: هرچند حقیقت عدالت در زمان ظهور انسان کامل، محقق خواهد شد اما ما نیز در حد وسع خود مسئولیم. دکتر احمدی نژاد در بخش دیگری از سخنان خود گفت: به خدا اگر اجازه داده می شد و برخی موانع نبود، تمام ثروت کشور را به صورت سهام عدالت در بین مردم ایران توزیع می کردم. رئیس جمهور با اشاره به این نکته که توزیع بیت المال از وظایف حکومت ها است، تصریح کرد: بیت المال باید در بین آحاد مردم به صورت مساوی تقسیم شود و ما می بایستی بیت المال را بدون توجه به جایگاه ها در بین آحاد مردم به صورت مساوی تقسیم کنیم و اجازه ندهیم کسی به آن دست اندازی کند.
اظهارات هزار گانه متولیان سلامت در 6 ماه اخیر
وزیر بهداشت می گوید طی هفته جاری، یارانه مابه التفاوت قیمت افزایش یافته دارو به حساب 140 هزار بیمار خاص واریز می شود. محمد حسن طریقت منفرد، ابتدای هفته گذشته هم در وعده دیگری گفته بود که بیماران خاصی که بعد از 25 اردیبهشت، داروی گران خریده اما با امتناع بیمه از پوشش قیمت افزایش یافته این داروها مواجه شده اند می توانند با مراجعه به سامانه 1490 مابه التفاوت پرداخت خود را دریافت کنند. از ابتدای سال 92 و پس از قطع ارز مرجع دارو تا امروز، اظهارات متفاوتی درباره نحوه تخصیص یارانه 2200 میلیارد تومانی دارو شنیده شد که مهم ترین آن، واریز یارانه به حساب بیماران خاص و سپس تغییر جهت این تصمیم و اعلام واگذاری یارانه دارو به سازمان های بیمه گر بر اثر توافق مشترک وزارت بهداشت و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بود. تغییر مواضع و چرخش مسیر تصمیمات متولیان سلامت طی 6 ماه گذشته البته اتفاق جدیدی نیست. در سایر مواقع هرچند که مخاطب تمام تصمیمات وزارت بهداشت، آحاد کشور هستند اما نتایج تغییراتی همچون چگونگی اجرای طرح پزشک خانواده، جایگزینی ارز مبادله یی برای دارو یا حتی وضعیت ارائه خدمات درمانی، با یک واسطه به نام دولت، مردم را خطاب قرار می دهد اما وقتی صحبت از در اختیار گرفتن داروست نقش واسطه یی دولت کمرنگ شده و وزارت بهداشت باید پاسخگوی مستقیم اختلالات دارویی باشد. اما با اخبار هفته گذشته درباره وضعیت تخصیص یارانه دارو که در واقع آب حیات این محصول استراتژیک است، اکنون تکلیف مردم حتی با ذخایر دارو هم نامعلوم است. طی هفته گذشته 4 نقل متفاوت درباره کمبودهای دارویی منتشر شده در حالی که هنوز معلوم نیست فصل کمبودهای دارویی حتی با این اعلام ها هم مختومه شده باشد. بیماران خاص نمی دانند که داروهای خود را باید با قیمت یارانه یی تهیه کنند یا قرار است یارانه دارو پس از خرید دارو به آنها پرداخت شود. حتی توضیح وزیر درباره اینکه پس از پرداخت مابه التفاوت یارانه دارو به حساب بیماران خاص، باقی یارانه 2200 میلیارد تومانی در اختیار بیمه ها قرار می گیرد هم مبهم است زیرا معلوم نیست که چه میزان از این یارانه به بیماران پرداخت می شود و بیمه ها باید در انتظار چه رقمی باشند، علاوه بر آنکه مهم ترین سوال برای جمعیتی که برحسب قضا به بیماری خاص طبق تعاریف مد نظر وزارت بهداشت مبتلانیستند اما تسکین درد آنها نیازمند داروهای گرانقیمت است، بی جواب مانده است. در پی افزایش قیمت تمام داروها، تنها گروه مشمول تخفیف های قیمتی، بیماران هموفیلی، تالاسمی، سرطان، دیالیزی و ام اس موسوم به بیماری های خاص هستند در حالی که در این فهرست 5 ردیفی، بیمارانی همچون مبتلایان قلبی و عروقی، اعصاب و روان و بیماران نادر، مهجور مانده اند و وزارت بهداشت هنوز توضیحی درباره اینکه این بیماران چگونه باید از کمک های یارانه یی برای پوشش قیمت داروهای گران قیمت بهره مند شوند نداده است. در این میان، سازمان های بیمه گر و در خط مقدم آنها: تامین اجتماعی تلاش دارند تا از آب گل آلود اطراف پیکر سلامت سود بجویند. در حالی که هم اکنون مراکز درمانی حدود 1600 میلیارد تومان از سازمان های بیمه گر طلب دارند و مطالبات بیمه یی داروخانه داران هم از نیمه زمستان 91 تاکنون پرداخت نشده، روز گذشته معاون اداری- مالی سازمان تامین اجتماعی از پرداخت قریب الوقوع 436 میلیارد تومان از مطالبات مراکز طرف قرار خبر داد و مراکز طرف قرارداد تامین اجتماعی باید تا مدتی نامعلوم در انتظار تسویه باقی مطالبات خود باشند. کمتر از سه هفته به پایان عمر دولت دهم باقی مانده اما جریان اتفاقات در نظام سلامت، حجم انباشته از مجهولاتی است که متولیان نظام سلامت آنها را بی پاسخ رها کرده و به دوازدهمین وزیر بهداشت جمهوری اسلامی تحویل می دهند.
نویسنده: بنفشه سام گیس
واقعیت این است که نورولوژیست ها روزبه روز درگیری بیشتری با مسایل و مشکلات کازماتیک پیدا می کنند و همان طور که هیات تحریریه نشریه رسمی انجمن نورولوژی آمریکا، به تازگی پیش بینی کرده است، به نظر می رسد در دهه های آینده کازماتیک نورولوژی، مسایل پیچیده تری را برای جوامع نورولوژی و نورولوژیست ها ایجاد می کند، سوالات عدیده ای که به راحتی و مثل سابق نمی توان آنها را نفی یا انکار کرد.
بنده در این یادداشت، به هیچ وجه ادعای ارایه راه حلی ندارم. فقط می خواهم به مساله ای اشاره کنم که به زودی بیش از آنچه که هست، فراروی جامعه قرار می گیرد و جز با نظر جامعه نورولوژیست ها و زعمای فرهنگی و اخلاقی، به سرمنزل مقصود نخواهد رسید. می توان علایم و نشانه های بروز زودرس مسایل مختلف کازماتیک را به ترتیب زیر، مثال آورد.
واقعیت این است که اگرچه جامعه متخصصان مغز و اعصاب، در حال حاضر به تمام کسانی که به دنبال داروهایی برای تقویت حافظه هستند، جواب رد می دهند یا داروهایی می دهند که «تقویتی» است و اثر چندانی ندارند، اما به نظر می رسد تا تولید داروهایی برای افزایش هوش فاصله چندانی نداشته باشیم. در حال حاضر به نظر می رسد داروهای جدیدی که برای بیماری آلزایمر ساخته شده اند، در بسیاری از اختلالات دیگر که با کاهش قوای عقلی همراه هستند نیز تاثیرات مختصری دارند. از این بالاتر، بررسی کوچکی انجام شده که تاثیر این دارو بر قوای عقلی خلبانان فعال یکی از شرکت های هوایی را نشان می دهد. یعنی یک گروه از خلبانان شاغل یکی از شرکت های هوایی، این دارو را مصرف کرده اند و یک گروه دیگر از خلبانان همان شرکت، داروی کاذب شبیه همان دارو را مصرف کرده اند و سپس از هر دو گروه یک تست هوش بسیار دشوار گرفتند که کسانی که دارو را مصرف کرده بودند، نمره بیشتری گرفتند. البته این تاثیرات نیاز به اثبات علمی براساس طب بر مبنای شاهد دارند. اما نکته مهم اینجاست که در حال حاضر، با توجه به مکانیسم کاهش حافظه در آلزایمر، پیدایش دارویی با اثر افزایش هوش کاملامحتمل است و اگرچه داروهای موجود عوارض مختصری دارند، اما کاملامحتمل است که داروهایی بدون عوارض نیز ساخته شوند. در این صورت مسایل اخلاقی و اجتماعی متعددی فراروی ما خواهد بود. اگر خلبانان یک شرکت هوایی با مصرف یک دارو، هوش و تمرکز بالاتری پیدا می کنند، تکلیف سایر خطوط هوایی چیست؟ آیا می توان خلبان بدون قرص را هم پذیرفت؟! آیا پروازهای خطوط هوایی «قرصی» ایمن تر نخواهند بود؟ تکلیف امتحانات و کنکور چیست؟ آیا مسوولان برگزاری کنکور باید امتحان با قرص را بپذیرند یا نه؟ عوارض داروها تا چه حد پذیرفته و تا چه حد غیرقابل قبول خواهد بود؟ آیا قیمت قرص های فرضی (که احتمالابسیار گران هستند) نوعی بی عدالتی ایجاد نخواهد کرد؟ تعریف دوپینگ در علم چه خواهد بود؟
داروهایی که در حال حاضر در درمان پرخوابی استفاده می شوند در افزایش بیداری و تمرکز بی تاثیر نیستند، اما بسیاری از این داروها خود باعث عوارضی می شوند و در عین حال اعتیادآور هستند. اما نسل جدیدتر این داروها، عوارض کمتر و اثرات بیشتری دارند و به نظر می رسد در برخی بیماری های دیگر نظیر ام اس در رفع خستگی و افزایش توانایی های بیماران موثر باشد. پیدایش نسل های جدیدتری از این داروها، با اثرات باز هم بیشتر، عدم اعتیاد و عوارض کمتر، کاملامحتمل است.
در حال حاضر یکی از درمان های نوظهور در بیماری پارکینسون، کاشت تحریک کننده هایی در داخل مغز است که از راه دور و با استفاده از نوعی «ریموت»، تاثیر این تحریک کننده ها را می توان کنترل کرد. کاملاو به روشنی قابل پیش بینی است که در دهه های آینده ممکن است چنین محرک هایی برای دیگر قسمت های مغز نیز ساخته شود. در این صورت ممکن است بتوان با فشاردادن یک دگمه، خُلق کسی را بالاو پایین برد!
این امکانات جدید ممکن است تبدیل به ابزاری حیرت انگیز در ارتقای قابلیت های عقلی و روانی شوند. در این صورت آیا باید این استفاده ها را به ترتیبی منع کرد و چنین پیشرفت های خارق العاده ای را منکر شد یا باید طبق شرایط و ضوابطی از این پیشرفت ها استفاده کرد؟ بزرگ ترین مشکل، تبیین همین ضوابط و شرایط است و اگر از پیش، بسترهای فرهنگی و معنوی چنین پیشرفت هایی فراهم نشده باشند، بی تردید همه در برابر هجوم بی امان این تکنولوژی پس خواهند نشست، گروهی به انکار مطلق و جنگ با آسیاب بادی، آن هم با شمشیرهای چوبی رو خواهند آورد و گروهی به تسلیم مطلق و بیگاری برای تکنولوژی مشغول خواهند شد.
شاید اگر دو، سه دهه پیش در ابتدای ظهور جراحی کازماتیک، مسایل اخلاقی و فرهنگی این پیشرفت ها پیش بینی و در مورد آنها اندیشه می شد، اکنون با این لجام گسیختگی، شاهد این همه اعمال جراحی زیبایی با این همه عوارض و این همه وقت و هزینه ای که از امکانات پزشکی کشور به خود اختصاص می دهد (آن هم کشوری با این همه مشکلات بهداشتی و درمانی) نبودیم. اکنون همان زمانی است که باید پزشکان و علمای اخلاق، حلال و حرام و مباح این پدیده نوظهور را تعیین کنند یا به بیان بهتر اکنون بهترین زمانی است که می توانند اندیشیدن درباره این موضوعات را شروع کنند.