کاهش حس لامسه هشداری برای ابتلابه ام اس

نایب رئیس انجمن ام اس گفت: تاری دید یکی از علائمی است که فرد با احساس آن باید مشکوک به ابتلابه ام اس شود به گونه ای که به مدت دست کم 24 ساعت حس کند که از پشت شیشه کدر به محیط نگاه می کند.
    دکتر محمدعلی صحراییان در گفت وگو با ایسنا افزود: به احساس دیدن اشیا از پشت شیشه کدر، التهاب عصب چشمی می گویند و فرد مبتلابه آن باید به پزشک مراجعه کند. در کل علائم حسی شایع تر از علایم بینایی ام اس است. سوزن سوزن شدن اندام ها و همزمان با آن کاهش حس لامسه از جمله اختلالات حسی ناشی از ابتلابه ام اس است.
    وی درباره شایع ترین نوع ام اس گفت: شایع ترین نوع ام اس در ایران و جهان نوع عود کننده و بهبود یابنده است به گونه ای که تقریبا 85 درصد مبتلایان به این بیماری در ایران در شروع بیماری خود این نوع ام اس را تجربه می کنند و تعدادی از بیماران ممکن است پس از سال ها به نوع پیشرونده ثانویه دچار شوند. نایب رئیس انجمن ام اس افزود: این بیماری در حدود 10 درصد از بیماران با نوع پیشرونده اولیه آغاز می شود و شایع ترین علائم این بیماری حسی و بینایی است. صحراییان در توضیح انواع بیماری ام اس گفت: نوع عود کننده و بهبود یابنده، نوعی از ام اس است که بیماری فرد با حملاتی به صورت تشدید علایم عصبی مانند تاری دید و اختلال در دید یا اختلال حرکتی شروع می شود. در نوع پیشرونده ثانویه، بیمار هیچ حمله ای را تجربه نمی کند اما بیماری او به آرامی پیشرفت می کند. در نوع پیشرونده اولیه بیماری از ابتدا با پیشرفت علائمی مانند ضعف اندام ها آغاز می شود.
    

ام اس، مبارزه یی طولانی

درباره یک بیماری مرموز

بیماری ام اس در سال های اخیر گسترش زیادی پیدا کرده و برای یک بیماری با منشا غیرواگیر این امر کمی غیرمعمول به نظر می رسد. درباره علت ایجاد این بیماری تئوری های مختلفی مطرح شده و مورد بررسی قرار گرفته اند که البته هیچکدام تابه حال اثبات نشده اند. با وجود ناشناخته ماندن علت وجودی این بیماری، چیزی که کاملاواضح است، این مطلب است که ام اس می تواند از یک بیماری خفیف با حملات گهگاهی تا یک بیماری بسیار ناتوان کننده و آزاردهنده متغیر باشد و البته علت این مساله نیز تاکنون روشن نشده است: بنابراین قابل پیش بینی نیست که یک بیمار طی زمان چه علایمی و با چه شدتی را نشان خواهد داد. با توجه به زیاد شدن تشخیص این بیماری در جامعه ما، بسیاری از افراد با کوچک ترین علایمی به این فکر می افتند که ممکن است مبتلابه ام اس باشند، و بسیاری نیز علایمی مشکوک به ام اس دارند که از آنها سرسری می گذرند و به دنبال یافتن علت نمی روند. این هر دو دسته در آینده دچار مشکل خواهند شد. بر همین اساس در مطالبی جداگانه به بیماری ام اس، علایم آن و روش های تشخیصی و درمانی آن خواهیم پرداخت.
        بیماری ام اس و علایم بیماری
    علایم بیماری ام اس معمولادر سنین 20 تا 40 سالگی بروز می کنند و بطور مشخصی افراد وقتی به پزشک مراجعه می کنند که دو اپیزود یا بیشتر از علایم سازگار با ام اس را در سیستم های جداگانه یی از بدن خود داشته و در حال حاضر بهبود یافته اند یا در برخی موارد برخی از علایم ادامه دارند.
        علایم معمول و غیرمعمول ام اس
    علایم اولیه و رایج در بیماری ام اس، عبارتند از:
    حس خارش و سوزش
    احساس کرختی و بی حسی
    عدم تعادل
    ضعف در یک یا چند عضو از اعضای بدن
    تیرگی دید یا دوبینی
        عوارض دیگر ام اس که زیاد معمول نیستند:
    - اختلال در حرف زدن
    - حمله رعشه ناگهانی
    - ناتوانی در هماهنگ سازی فعالیت ها
    - مشکلات شناختی
    با پیشرفت بیماری علایم دیگری از قبیل اسپاسم های عضلانی، حساس شدن به گرما، خستگی مفرط، تغییرات در تفکر و ادراک و اختلال فعالیت جنسی در فرد بروز می کند.
        خستگی مفرط:
    ویژگی بارز و رایج بیماری ام اس بروز خستگی در فرد است. بطور عمومی این حالت در اواسط بعدازظهر بروز می کند و ممکن است شامل افزایش ضعف عضلانی، خستگی فکری، احساس خواب آلودگی یا کسالت شود. خستگی جسمانی به میزان کاری که بیمار انجام می دهد بستگی نداشته و بسیاری از مبتلایان به ام اس از خستگی مفرط بعد از یک خواب خوب در طول شب شکایت می کنند.
        حساس شدن به گرما:
    حساس شدن به گرما که باعث ظهور یا تشدید علایم ام اس می شود، هنگامی رخ می دهد که فرد در معرض گرما قرار بگیرد: مثلازمانی که با آب گرم دوش می گیرد: این علایم در اکثر افراد مبتلابه ام اس رخ می دهد.
        انقباضات عضلانی و حالات تشنجی:
    اسپاسم عضلانی یک علامت رایج و اغلب ناتوان کننده در بیماری ام اس به شمار می رود. معمولادر عضلات پا و دست رخ می دهد و ممکن است باعث تداخل در توانایی فرد برای حرکت دادن راحت این عضلات شود.
        سرگیجه:
    بسیاری از افراد دچار بیماری ام اس از احساس عدم تعادل یا گیجی شکایت می کنند. گاهی از اوقات آنها ممکن است احساسی را تجربه کنند که گویی آنها یا محیط اطراف شان در حال چرخش است که به این حالت، سرگیجه یا دوران می گویند.
    این علایم در اثر آسیب در مسیر عصبی به وجود می آید که مسوول هماهنگ کردن دید و سایر اطلاعات وارد شده به مغز است که برای حفظ تعادل ضروری است.
        اختلالات در روند تفکر:
    مشکلات با تفکر اغلب در نیمی از افراد مبتلابه ام اس رخ می دهد. برای اکثر افراد این عارضه به معنای کند شدن قدرت تفکر، کاهش تمرکز و کاهش حافظه می شود. بصورت تقریبی 10درصد از افراد دچار ام اس، دچار اختلالات شدید می شوند که بطور چشمگیری باعث تخریب قدرت انجام فعالیت های روزمره می شود.
        مشکلات بینایی:
    مشکلات بینایی در افراد مبتلابه ام اس، نسبتا شایع و رایج است. در حقیقت مشکل در بینایی یک چشم و التهاب در اعصاب بینایی در 55 درصد از مبتلایان رخ می دهد. این مشکل می تواند باعث تیرگی یا تاری دید یا خاکستری شدن دید و حتی ایجاد کوری موقت در یک چشم شود: مشکلات بینایی در ام اس اغلب منجر به ایجاد نابینایی دایمی نخواهد شد.
        احساسات غیرطبیعی:
    بسیاری از افراد مبتلابه ام اس، تجربه احساسات غیرطبیعی را دارند: مثل: احساس مورمور شدن و خواب رفتگی، احساس کرختی و سستی، احساس خارش و سوزش و احساس درد برنده (مثل فرورفتن چاقو در بدن) . البته خوشبختانه اکثر این علایم حتی اگر بسیار شدید باشند، باعث تهدید جانی یا ناتوانی نمی شوند و می توان آنها را کنترل و درمان کرد.
        مشکل در بلع و حرف زدن:
    افرادی که دچار ام اس هستند، اغلب در عمل بلع دچار مشکل می شوند: در بسیاری از موارد آنها دچار مشکل در صحبت کردن هم می شوند که این اختلال در اثر آسیب به اعصابی است که در حالت طبیعی مسوول کمک به انجام این کارهاست.
        دشواری در راه رفتن:
    اختلال در راه رفتن از جمله شایع ترین علایم بیماری ام اس به شمار می رود. اساسا این مشکل مربوط به ضعف عضلات یا انقباض عضلات می شود، اما داشتن مشکلات تعادلی یا بی حسی در پاها نیز می تواند باعث ایجاد مشکل در راه رفتن شود. دو علامت نادر ام اس نیز شامل مشکلات تنفسی و حمله صرع است.

بیماری مولتیپل اسکلروزیس یا ” MS “

MS یک بیماری نسبتا شایع سیستم اعصاب مرکزی است که دردنیا حدود ۵/۲ میلیون نفر ودر ایران ۲۰ هزار نفر را مبتلا کرده است وهنوز برای آن هیچ درمان قطعی وجود ندارد.جوانان در بیشتر مواردMS سنین بین ۲۰ تا ۴۰ سال هستند.به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، اسکلروز منتشر یا (MS) بیماری سیستم اعصاب مرکزی است که باعث اختلال درارسال ودریافت پیام های عصبی می شود.این بیماری مولتیپل نامیده می شود زیرادرآن بیش ازیک منطقه از مغز ونخاع مبتلا می شود این بیماری اسکلروز نامیده می شود زیرا باعث سخت شدن بافت عصبی درناحیه مبتلا می شود.

بیماری MS ممکن است مشکلاتی ازقبیل راه رفتن،صحبت کردن ،دیدن و… داشته باشد.

MS می تواند افراد محبوب مارا گرفتار کند .اطرافیان بیمار باید درفشارهای مالی خانواده سهیم باشند وازعهده کارهای زیاد خانه برآیند وبا حل مشکل روانی فرد بیمار ،به درمان بیماری وی کمک کنند.

چگونه MS بر سیستم اعصاب مرکزی اثر می گذارد؟

مغز مثل یک تابلو کلید برق کار می کند وپیام های الکتریکی را در طول اعصاب به قسمت های مختلف بدن می فرستد این پیام ها همه حرکت های خود آگاه وناخودآگاه ما را کنترل می کنند.

اغلب اعصاب ما توسط ماده ای به نام میلین عایق بندی شده اند.این ماده از جنس چربی است وبه انتقال پیام های عصبی در طول رشته عصبی کمک می کند.در MS میلین تخریب می شود وبه جای آن بافتی زخمی شکل جایگزین می شود واتقال پیام های عصبی را مختل می کند یا مسدود می کند.اعمال بدن غیر قابل کنترل می شوند زیرا پیام ها به طور صحیح نمی رسند.

علت MSهنوز  به شکل یک راز باقی مانده است.

۱- MS ممکن است به دلیل:

یک حمله ویروسی یا باکتریایی باشد MS ممکن است پس از مواجهه با ویروس یا  یک باکتری شروع شود.

۲- یک واکنش ایمنی باشد

بدن ما سیستم دفاعی دارد که مهاجمینی مثل ویروس ها وباکتری ها را تخریب می کند در افراد مبتلا به MS  این سیستم دفاعی ممکن است به سلول های خود بدن نیز حمله کنند.عامل محرک وشروع کننده این نوع واکنش ایمنی مشخص نیست.

MS ممکن است به هردو دلیل باشد یک حمله ویروسی یا باکتریایی ویک واکنش ایمنی .ویروس ها یا باکتری ها به سلول ها  حمله می کنند سیستم دفاعی بدن ممکن است گیج شود وبه عامل مهاجم وهمچنین به سلول ها حمله کند.

برخی تصور های من در مورد MS

تصورمن:  کشنده است

واقعیت :  بیشتر افراد مبتلا به Ms یک زندگی طبیعی یا تقریب طبیعی دارند .

تصورمن:  اگر شما به ms مبتلا شوید حتما فلج می شوید

واقعیت :  بیشتر افراد مبتلا به MS خودشان قادر به حرکت هستند اگر چه بعضی ازآنها نیاز به استفاده از عصا ، ویلچر ویا سایر وسائل دارند.

تصورمن:  MS مسری است

واقعیت :  هیچ مدرکی که شخص مبتلا بتواند از طریق تماس اتفاقی یا تماس جنسی بیماری را به افراد دیگر انتقال دهد وجود ندارد.

تصورمن:  هیچ چیزی که بتواند به افراد مبتلا کمک کند وجود ندارد.

واقعیت :  در حال حاضر داروهایی که می توانند به بعضی بیماران در آهسته کردن سیر بیماری کمک کنند وجود دارد همچنین داروهایی وجود دارد می توانند بسیاری از عوارض MS را کنترل کند.

علائم MS

از شخصی به شخص دیگر واز زمانی به زمان دیگر در یک شخص متفاوت است .علائم می توانند شدید ویا خفیف باشند که شامل :

مشکلات چشمی (کاهش بینایی،تاری دیدیا دوبینی و…)

کشیدن پاها هنگام راه رفتن ،گیجی یا عدم تعادل

سفت شدن یا گرفتگی عضلانی

عدم کنترل ادرار ومدفوع یا مشکلات جنسی

مشکلات گفتاری

فلج جزئی یا کلی همه قسمت های بدن یا مهارت های حل سریع مساله

ضعف یا خستگی غیر معمول

ارتعاش یا انقباض ناگهانی عضلات

بی حسی یا گزگز کردن مداوم

هماهنگی ضعیف در حرکات ظریف

مشکلاتی در رابطه با حافظه وتمرکز

انواع MS

دو نوع اصلی MS وجود دارد

۱- عود کننده –فروکش کننده :نشانه های بیماری ناگهان ظاهر می شود وسپس کاهش یافته یا به طور کامل برای ماهها ویا سال ها ناپدید می شود ولی ممکن است دوباره ظاهر شود.

۲- پیشرفت کننده: نشانه ها به طور مرتب با گذشت زمان بدتر می شوند بعضی از بیماران MS عود کننده – فروکش کننده به تدریج به نوع پیشرفت کننده مبتلا می شوند.

تشخیص MS می تواند مشکل باشد.

ممکن است از شروع اولین علائم تا تشخیص قطعی سال ها طول بکشد زیرا:

علائم اولیه اغلب خفیف هستند وشخص ممکن است نیازی به کمک های پزشکی احساس نکند وحتی علائم ممکنن است گذرا باشد وحتی گاهی تشخیص داده نشوند.

برخی از بیماری های روانی نیز علائمی شبیه به MS دارند هیچ آزمایشی به تنهایی وجود ندارد که بتواند بود یا نبود MS را بطور قطعی مشخص کند .

چگونه پزشکان به تشخیص MS می رسند؟

بسته به علائم پزشکان ممکن است

۱- با گرفتن یک شرح حال دقیق تصویری از وضعیت سلامتی شما به دست آورند آنها همچنین از علائم بیماری شما وزمان شروع آنها می پرسند.

۲- با معاینه عملکرد دستگاه عصبی برای مثال پزشک ممکن است رفلکس ها،قدرت عضلات حالت تعادل ،هماهنگی ،بینایی ومناطق بی حس را آزمایش وارزیابی کنند.

۳- با انجام آزمایش های کمک تشخیصی شامل MRI که تصاویر دقیقی از جزئیات مغز ونخاع بدست می دهد.

آزمایش های پتانسیل برانگیخته که سرعت ودرستی پاسخ های دستگاه عصبی شخص را به یک تحریک معین اندازه گیری می کنند

کشیدن آب نخاع وبرسی مایع مغزی نخاعی برای یافتن علائم در این مایع msمیتواند درمان شود

بطور متداول درمانی قطعی برای MS وجود ندارد اما کارهای زیادی می تواند انجام شود که کمک کند پیشرفت بیماری کند یا متوقف شود درمان MS ممکن است شامل عادت های خوب بهداشتی باشد

این موضوع بی نهایت مهم است که شما مراقب خود باشید تا دچار بیماری وبه خصوص بیماری های عفونی نشوید .حتما”یک برنامه غذایی مغذی داشته باشید وهر روز از هر۵ ماده غذایی بخورید عفونت ها را بدون معطلی درمان کنید به مقدار کافی بخوابید به طور منظم ورزش کنید قبل از شروع برنامه ورزش با پزشک خود مشورت کنید .

داروها : داروهای زیادی برای درمان MS وعلائم آن وجود ندارد داروهای موجود عبارتند از:محصولات اینترفرون واستات گلاتریمراستات که ممکن است تعداد دفعات حمله را کاهش دهند وپیشرفت بیماری را آهسته کنند استروئید که ممکن است به کاهش التهاب وتخفیف علائم حمله حاد (عود) کمک کند.

درمان فیزیکی:برنامه های ورزشی ممکن است به بهبود کنترل وقدرت عضلانی بعد از حملات حاد کمک کنند.درمان فیزیکی درآب(آب درمانی) بخصوص میتواند برای افراد مبتلابهMSمفید باشد.

گفتار درمانی : بعضی افراد به علت ضعف عضلانی ویا نقص در هماهنگی عضلات در صحبت کردن مشکل دارند گفتار درمانی می تواند در بهبود مهارتهای ارتباطی مفید باشد.

کار درمانی : این نوع درمان به افراد در حفظ استقلالشان تا حد زیادی کمک می کند برای مثال افراد ممکن است راههای جدید خیاطی ،آشپزی رانندگی و… را آموزش ببینند ویا استفاده از تجهیزات خاصی را که به آسایش بیشتر آنها در خانه محل کار ویا داخل وسیله نقلیه منجر می شود فرا بگیرند.

مشاوره : فرد درمانی یا گروه درمانی روانشناختی می تواند به افراد مبتلا به MS وخانواده هایشان که به دلیل بیماری دچار افسردگی واضطراب شده اند کمک کند علائم چقدر شدت پیدا خواهند کرد ؟

پیشگویی این مساله غیر ممکن است هر بیمار MS با بیمار دیگر تفاوت دارد برای مثال بعضی افراد قدرت راه رفتن را از دست می دهند در حالی که اغلب افراد علائم خفیف یا ناتوانی اندکی دارند.

آیا می توانم بچه دار شوم ؟

بله مگر اینکه ناتوانی شدید باعث ایجاد مشکلاتی شود لذا بهتر است با پزشکتان مشورت کنید .

در مورد افراد مبتلا به MS رابطه جنسی چگونه است ؟

بعضی از افراد مبتلا قادرند از زندگی زناشویی طبیعی شان به طور کامل لذت ببرند دیکران ممکن است مشکلاتی داشته باشند . ارتباطات ظاهری وانعطاف پذیر بودن در مورد احساسات جنسی اغلب کلید اصلی درمان است .

چند پرسش مهم وپاسخ به آنها :

چه کسانی MS می گیرند ؟

احتمال ابتلا دربعضی از افراد بیشتراست  این افراد شامل :گروه سنی بین ۲۰ تا۴۰ سال  زنان  افرادی از تبار اروپای شمالی   افرادی که درمناطق معتدل زندگی می کنند.

آیا MS ارثی است؟
نه اما به نظر می رسد استعداد ابتلا به MS در بعضی خانواده ها بیشتربا شد یعنی عوامل وراثتی مستعد کننده این بیماری پیدا شده است .

آیا MS می تواند برفکر من اثر بگذارد ؟
در بعضی موارد MS بر فکر وهیجانات اثر می کذارد برای مثال افراد مبتلا به MS ممکن است برخی از حالات زیر را تجربه کنندتغییرحالات روحی  گیجی افسردگی چنانچه شما هریک از علائم را دارید با پزشکان مشورت کنید.منابعی جهت کمک واطلاع رسانی برای افراد مبتلا به MS وخانواده هایشان  وجود دارد برای مثال:پزشک خانوادگی شما از انجایی که MS غیر قابل پیش بینی است مراقبت های منظم و لازم را توصیه می کند  .گروه های حمایت کننده اعضای این گروه ها تجارب خود را درباره MS در اختیار همدیگر قرار می دهند.