پیشرفت های دارویی در درمان «ام اس»

1 با توجه به قرارگرفتن ایران در مدار 32درجه شمالی عرض جغرافیایی، باید دارای شیوع متوسط جهانی بیماری ام اس (20نفر در صدهزارنفر) باشد، این در حالی است که شیوع این بیماری در کشور به حدود 50 تا صدنفر در صدهزارنفر رسیده است. طبق آمار رسمی، 40هزارنفر در ایران به ام اس مبتلاهستند، این در حالی است که طبق گزارش های رسیده از مراکز درمانی، تعداد مبتلایان به ام اس 60هزارنفر است.
    2 با توجه به پیشرفت هایی که در سال های اخیر صورت گرفته، امروزه شاهدیم داروهای خوراکی نیز در دسترس مبتلایان به ام اس قرار گرفته است. لازم به ذکر است اولین داروهای بیماران مبتلابه ام اس در 1993میلادی ساخته شد و هدف آن، پیشگیری از عود و پیشرفت بیماری بود. این داروها اینترفرون ها بودند که جنبه تزریقی داشتند. در سال2000میلادی دارویی به نام «متوسانتران» ساخته شد که نوعی داروی شیمی درمانی و در مبتلایان به ام اس که کنترل بیماری آنها دشوار است، کاربرد دارد. سال2006میلادی آمپول «تای سابری» به بازار آمد که خوشبختانه به تازگی نیز در ایران ارایه شده است. این دارو ویژه کسانی است که در سیر پیشرفت بیماری هستند یا به اینترفرون ها مقاوم شده اند. در 2010میلادی اولین قرص خوراکی به نام «فینگولیمود» (جی لینا) وارد بازار شد که در ایران نیز ساخته شده و حدود یک سال است بیماران مبتلابه ام اس از آن استفاده می کنند و بیش از هزاربیمار تحت پوشش این دارو هستند. از سال2013میلادی مصرف سه داروی دیگر توسط سازمان بهداشت جهانی مورد تایید قرار گرفته است این داروها «تکفیدرا» (BG12)، «فوماراد» (دی متیل فوماراد) و «تری فلونوماید» (آباجیا) هستند. «فوماراد» بسیار ایمن است و کمترین عارضه را دارد. خوشبختانه طی ماه های آینده این دارو توسط شرکت های داروسازی ایرانی تولید می شود. همچنین داروی «تری فلونوماید» احتمالاظرف ماه های آینده وارد کشور می شود.  

«آلن توزوماب» (لمترادا) تزریقی و عوارض آن بیشتر از داروهای دیگر است، اما برتری آن در نحوه مصرف آن قلمداد می شود چرا که فرد مبتلابه ام اس دوبار در سال این دارو را تزریق می کند. گفتنی است استفاده از داروهای تزریقی و خوراکی در مبتلایان به ام اس بر اساس روند سیر بیماری و تشخیص پزشک که نشات گرفته از شرایط بیمار و سیر بیماری است، تعیین می شود. داروی دیگری که مانند اینترفرون ها مورد قبول بوده و تاثیر خوبی بر بیماران دارد، «گلاتیرامراستات» است که در ایران نیز موجود بوده و در درمان های پیشگیرانه از روند پیشرفت ام اس جلوگیری می کند.
    3 در پایان ذکر این نکته ضروری است که نمی توان گفت بیماری ام اس به طور قطعی درمان می شود چراکه در سبب شناسی آن نیز نمی توان دلیلی قطعی برای ابتلابه آن عنوان کرد، اما با توجه به پیشرفتی که در زمینه تولیدات داروهای کندکننده سیر بیماری و عدم عود مجدد صورت گرفته است، می توان امیدوار بود بیماران به نتایج مثبتی در درمان خواهند رسید. (در شرایطی که بیمار از مصرف اینترفرون ها نتیجه خوبی به دست می آورد، بهتر است دارو تغییر پیدا نکند و در صورتی که فرد نسبت به اینترفرون ها مقاوم شده یا سیر بیماری وی پیشرفت بیشتری داشته است، با نظر پزشک می تواند از سایر داروها مانند داروهای خوراکی استفاده کند.)
         
منبع: شرق ، شماره 2147 تاریخ 4/8/93، صفحه 10 (علم)نویسنده: حمیدرضا ترابی*متخصص مغز و اعصاب عضو کمیته علمی انجمن ام اس ایران

رابطه معنی داری که قطعیت نیافته است

کمبود ویتامینD و افزایش درصد ابتلابه برخی بیماری ها

همراه با پیشرفت های روزافزون علمی و یافتن راه های جدید و متنوع جهت شناسایی مراحل مختلف واکنش های شیمیایی و بیوشیمیایی بدن، روزبه روز بر اهمیت و تاثیر بی چون وچرای ویتامین ها در تکمیل روند این واکنش ها و در نتیجه به تعداد دلایل وابستگی سلامت انسان به وجود آنها افزوده می شود. 

 این مهم، مرهون به نتیجه رسیدن بسیاری از تحقیقات تحت کنترل و مداخله گرانه صورت گرفته توسط مراکز تحقیقاتی دانشگاهی و پزشکی معتبر دنیا که از پنج الی50سال پیش روی جوامع آماری گوناگون آغاز شده و به مرور در حال انتشار نتایج خود هستند نیز است.  

بر همین اساس، امروزه برای هرویتامین، ماده معدنی یا آنتی اکسیدان خاص، وظایف چندگانه و متعددی در بدن کشف شده که در نظرگرفتن نیازهای محاسبه شده تغذیه ای روزانه برای تک تک آنها به ابتدایی ترین اصل تنظیم هربرنامه غذایی تبدیل شده است. از جمله این مواد حیاتی که قریب یکصدسال از پی بردن به وجود آن می گذرد، ویتامینD است؛ ویتامین محلول در چربی ای که در دوشکل D2 (ارگوکلسیفرول) و D3 (کوله کلسیفرول) قابل دریافت بوده و هردو پس از فعل وانفعالاتی در کبد به فرم قابل استفاده آن یعنی «یک آلفا 25هیدروکسی ویتامینD» (یا به اختصار D25) تبدیل می شوند. تنها ملاک ارزیابی دقیق وضعیت ویتامین D هر فرد نیز اندازه گیری همین ماده در خون وی است. همان طور که می دانید، راه اصلی دسترسی به این ویتامین، قرارگرفتن پوست در معرض نور مستقیم آفتاب به میزان تقریبی 15الی 20دقیقه در روز است. 

 اولین و مهم ترین وظیفه اثبات شده برای این ویتامین، تنظیم سطح کلسیم خون از طریق دخالت در میزان جذب آن است. بنابراین رشد و استحکام استخوان ها منوط به وجود کافی این ویتامین مخصوصا در سال های اول زندگی است. بنابراین بدون استثنا برای کودکانی که از شیر مادر تغذیه می کنند، باید قطره مکمل این ویتامین را در حد 400واحدIU در روز تجویز کرد چرا که شیر مادر تقریبا عاری از این ویتامین بوده و به طور طبیعی اکثر نوزادان نیز از دریافت نور کافی خورشید محروم هستند. هرچند برای سنین بالاتر به شخصه معتقدم چه برای این ویتامین و چه برای انواع و اقسام مواد مغذی و ریزمغذی دیگر باید به صورت انفرادی و اختصاصی عمل کرد و با توجه به شرایط خاص ژنتیکی، تراکم استخوانی، نوع تغذیه، منطقه جغرافیایی و شغل فرد از نقطه نظر میزان قرارگرفتن در معرض آفتاب، سابقه بیماری های کلیوی یا قلبی یا مصرف داروهای خاص، مقدار D25 خون و ده هافاکتور دیگر، میزان نیاز و در نتیجه مقدار مصرفی این ویتامین برای فرد باید به طور جداگانه محاسبه و توصیه شود؛ به خصوص برای ویتامین های محلول در چربی همچون ویتامینD که می توانند در بافت چربی ذخیره شوند و مصرف بیش از حد آن، باعث جذب بیش از حد کلسیم و ایجاد اختلالات کلیوی، قلبی و مسمومیت می شود. اما در مراجع و منابع گوناگون، مقدار200 الی400واحدIU به صورت روزانه برای هرفرد توصیه شده است. علاوه بر نور خورشید (که خطرات خاص خود را دارد)، مواد غذایی بسیار محدودی همچون روغن کبد ماهی، ماهی سالمون و مواد غذایی غنی شده با ویتامین D مانند شیر را نیز می توان منابع خوراکی آن دانست. منابع دیگری همچون تخم مرغ یا غلات به مقدار بسیار کم دارای این ویتامین هستند. به عنوان مثال باید 10تخم مرغ کامل میل کنید تا حدود 200واحد ویتامینD دریافت کنید!  

اما یک قاشق غذاخوری روغن کبد ماهی می تواند نیاز دو الی سه روزتان را برآورده کند. یا یک قطعه 150گرمی ماهی سالمون به راحتی نیاز دوروز را تامین می کند. اخیرا رابطه معنی داری بین سطوح پایین ویتامینD در خون با افزایش درصد ابتلابه بیماری های سیستم ایمنی بدن و انواع سرطان از جمله سرطان پستان و پروستات دیده شده است. این مساله در مورد بیماران مبتلابه ام اس و آلزایمر هم قابل مشاهده است. به عبارت دیگر مقدار D25 در خون افراد مبتلابه ام اس از افراد سالم پایین تر است. 

 حال تحقیقات دامنه داری جهت صحه گذاری بر این امر در حال اجراست که ببینند آیا کمبود ویتامینD می تواند در ایجاد ام اس دخیل باشد یا کاهش سطح سرمی آن نیز از عوارض ابتلابه ام اس است؟ بزرگ ترین و مهم ترین تحقیق نیز توسط موسسه تحقیقات ام اس استرالیا انجام می پذیرد و زمان اتمام آن در سال 2017 است. (www.msra.org. au/prevanz و http//clinicaltrial gov/show/nct01817166) با این وجود بسیاری از متخصصان در پروسه درمان این بیماری از مکمل های ویتامینD به اندازه دو الی چهارهزارواحد IU در روز استفاده می کنند که قطعا با توجه به کمبود ویتامینD در این افراد کاری مثبت است.
     
منبع: شرق ،ش 2147  تاریخ 4/8/93،صفحه 10(علم) نویسنده: حمید خواجه پور*کارشناس و تحلیلگر حوزه سلامت

ام.اس در بیم و امید

فیاض موسوی قرار است فیلم بیم و امید را مقابل دوربین ببرد که داستان آن درباره دختری است که در آستانه ازدواج است، او به عنوان راهنما با تورهای مسافرتی همکاری می کند، اما در یکی از این سفرها حال او بد می شود و زمانی که به بیمارستان منتقل می شود، دکترها متوجه می شوند که او دچار بیماری ام اس است. این بیماری زندگی او را دستخوش تغییراتی می کند. فیلمنامه این اثر را فریدون دانشمند نوشته و علی حجاری مهر آن را تهیه می کند.

عضو کمیته علمی انجمن «ام. اس»:

شیوع بیماری «ام. اس» در ایران بیش از حد متوسط جهانی است 

تهران - ایرنا - عضو کمیته علمی انجمن «ام. اس» گفت: با توجه به قرار گرفتن ایران در مدار 32 درجه شمالی عرض جغرافیایی، باید دارای شیوع متوسط جهانی بیماری «ام. اس» (20 در 100 هزار نفر) باشد، این در حالیست که شیوع این بیماری در کشور به حدود 50 تا 100 نفر در 100 هزار نفر رسیده است.

به گزارش خبرنگار علمی ایرنا، دکتر «حمیدرضا ترابی» روز پنجشنبه در یازدهمین کنگره بین المللی «ام. اس» افزود: طبق آمار رسمی، 40 هزار نفر در ایران مبتلا به «ام.اس» هستند، این در حالیست که طبق گزارش های رسیده از مراکز درمانی، تعداد مبتلایان به «ام.اس» 60 هزار نفر است.

وی ادامه داد: سن شیوع «ام. اس» حدود 20 تا 35 سال است اما این بیماری در کودکان، نوزادان و افراد سالخورده نیز دیده شده است.

ترابی با بیان اینکه بیماری «ام. اس» قابل درمان است، افزود: داروهای موجود در ایران و جهان در درمان این بیماری بسیار موثرند، بطوریکه موجب پیشگیری از پیشرفت و عود بیماری می شوند.

وی گفت: با توجه به تجربه پزشکانی که در زمینه درمان بیماری «ام. اس» فعالیت می کنند، تفاوتی بین تاثیر داروهای ایرانی و خارجی در درمان بیماران وجود ندارد.